Postępująca globalizacja oznacza zwiększanie obrotów między krajami na całym świecie, jednak współpraca z zagranicą jest wciąż trudniejsza i bardziej ryzykowna niż działalność na rynku krajowym. Pozytywnym aspektem jest fakt, że przedsiębiorcy mogą liczyć na pomoc organizacji rządowych, wyspecjalizowanych firm oraz instytucji finansowych, w tym banków. Rola tych ostatnich nie sprowadza się jedynie do przekazywania należności za towary i usługi, ale także do zabezpieczania interesów kontrahentów i poprawy płynności w rozliczeniach. Jak realizować bezpieczne transakcje na rynku międzynarodowym? Czy korzystając z produktów bankowych, polepszamy relacje handlowe? Co wybrać, aby utrzymać długotrwałe relacje w handlowych stosunkach międzynarodowych?
HANDEL ZAGRANICZNY – TO NIE TAKIE PROSTE
Gwałtowny rozwój technologii informatycznych i telekomunikacyjnych, znoszenie barier między poszczególnymi gospodarkami oraz upowszechnienie się języka angielskiego (współczesnej lingua franca) znacząco ułatwiają nawiązywanie i podtrzymywanie współpracy między partnerami w stosunkach międzynarodowych, ale trzeba być świadomym pewnych ograniczeń i ryzyka. Przede wszystkim w różnych krajach, nawet jeśli należą do unii czy federacji, obowiązują inne przepisy i obyczaje a często również waluty. Ponadto, mogą nas dotknąć poważne konsekwencje wynikające z (nierzadko nagłych i nieprzewidywalnych) zmian i wydarzeń, takich jak: konflikty zbrojne, zamieszki, strajki, epidemie, kataklizmy, embarga itp. W innych przypadkach możemy paść ofiarami oszustwa, bankructwa czy zatorów płatniczych, z którymi jest trudniej sobie radzić „na obcym gruncie”. Ale nie taki diabeł straszny, jak go malują! Z pomocą przychodzą nam m.in. instytucje finansowe.
BANKI – NIEODZOWNY ELEMENT ŚWIATOWEJ GOSPODARKI
Banki odgrywają kluczową rolę w międzynarodowym biznesie. Rozliczają, finansują i zabezpieczają realizację kontraktów. Tworzą tym samym więzi zaufania między kupującymi, sprzedającymi, pośrednikami, spedytorami i innymi uczestnikami obrotu zagranicznego. Aby to wszystko było możliwe, banki zawiązują bliskie relacje (tzw. correspondent banking) oraz zawierają dwu- lub wielostronne porozumienia z bankami z innych krajów. Część banków tworzy też wielkie konglomeraty i grupy kapitałowe o globalnym zasięgu, które jeszcze lepiej odbierane są w oczach międzynarodowych klientów. Produkty bankowe kompleksowo pokrywają wszystkie dziedziny obrotu zagranicznego: zamówienia, wydobycie surowców, produkcję, handel, transport, usługi, inwestycje oraz długofalowe projekty.
GŁÓWNE RODZAJE MIĘDZYNARODOWYCH USŁUG BANKOWYCH
Bezsprzecznie najpopularniejsze i nieodzowne są przelewy zagraniczne. Mogą występować jako samoistna usługa, bądź jako element bardziej złożonych instrumentów bankowych. Dla wielu kontrahentów, którzy dopiero rozpoczynają współpracę zagraniczną, zwykły przelew jest niewystarczający. Nabywcy obawiają się przekazać należność z góry, przed otrzymaniem towaru czy usługi, zaś sprzedawcy nie godzą się na zapłatę z dołu bez żadnej gwarancji. W takich sytuacjach doskonale sprawdzają się klasyczne produkty finansowania handlu w stosunkach międzynarodowych, tj. inkaso dokumentowe, akredytywy czy gwarancje.
Banki odgrywają kluczową rolę w międzynarodowym biznesie.
- Inkaso polega na przekazaniu dokumentacji eksportowej za pośrednictwem banków. Importer, aby otrzymać towar oraz dokonać odprawy celnej i innych formalności, musi zlecić swojemu bankowi zapłatę na rzecz eksportera lub zaakceptować weksel płatny w późniejszym terminie.
- Akredytywa ma podobną konstrukcję do inkasa, ale jest między nimi jedna, zasadnicza różnica. Otóż. Zanim eksporter wyśle towar, bank importera wystawia na jego rzecz akredytywę, w której przyrzeka zapłacić należność bez względu na wolę i kondycję finansową importera, pod jednym wszakże warunkiem – eksporter musi przedstawić wymagane w akredytywie dokumenty, potwierdzające realizację zamówienia.
- Gwarancja jest najpopularniejszym instrumentem zabezpieczającym, podobnym do akredytywy, przy czym wystawia się ją niejako „na wszelki wypadek”, tzn. bank dokonuje wypłaty tylko wtedy, gdy jeden z kontrahentów nie wywiąże się osobiście ze swoich zobowiązań finansowych lub niefinansowych.
A MOŻE PRZYDAŁBY SIĘ ZASTRZYK KAPITAŁU NA FINANSOWANIE DZIAŁALNOŚCI ZAGRANICZNEJ?
Nie ma problemu. Nawet kroplówkę podamy, jeśli zapotrzebowanie będzie ciągłe. Banki chętnie wspierają swoich klientów w ich działalności zagranicznej. Oprócz kredytów inwestycyjnych klient ma do dyspozycji szeroką gamę instrumentów, pokrywającą cały łańcuch dostaw – od prefinansowania zakupu surowców czy kosztów produkcji, poprzez dyskontowanie należności za towary i usługi (głównie faktoring, o którym pisaliśmy w Business Intelligence nr 2/2020), aż po refinansowanie długoterminowych zobowiązań. Elastyczne rozwiązania pozwalają na udzielanie finansowania przez bank działający w kraju, gdzie są niższe wymagania albo oprocentowanie. Uczestnictwo banków w międzynarodowych transakcjach handlowych wpływa również dyscyplinująco na przepływ należności.
Banki oferują także usługi niefinansowe np. takie jak identyfikacja i weryfikacja zagranicznych podmiotów albo potencjalnych rynków dla handlu międzynarodowego. Ponadto, niejako w oderwaniu od swoich relacji z kontrahentami, klienci mogą liczyć na zabezpieczenie przed niekorzystnymi wahaniami kursów walutowych w formie takich instrumentów jak forwardy czy opcje, w których umawiają się z bankiem na zakup lub sprzedaż dewiz w przyszłej dacie, po z góry ustalonym kursie.
Wejście na rynki zagraniczne jest dla wielu przedsiębiorców szansą na rozwój i maksymalizację zysków. Dostępność do oferowanych przez banki instrumentów finansowych, wspierających handel zagraniczny jest dzisiaj realnie widoczna. Bezpieczeństwo transakcji z udziałem banków pozwala na budowanie i utrzymywanie pozytywnych relacji między kontrahentami. Dzięki nim możliwy jest swobodny przepływ należności i wzrost każdego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą.
