Ergonomia pochodzi z połączenia dwóch greckich słów. ERGON – czyn, praca oraz NOMOS – zwyczaj, prawo, wiedza, co w dosłownym tłumaczeniu oznacza zasady pracy. Przy projektowaniu wnętrz w Chillispaces.com, tych, które przeznaczone mają być pod biura dla biznesu, zasady dotyczące ergonomii są szczególnie istotnie. Celem ergonomii jest optymalizacja warunków pracy człowieka tak, aby były one bardziej komfortowe i bezpieczne. Jakie są zasady ergonomii? Czym się różni ergonomia koncepcyjna od korekcyjnej? Jak w praktyce wygląda stosowanie się do zasad ergonomii?
Zasady ergonomii
W ergonomii w pracy każdy element jest istotny. Ma on ogromne znaczenie i wpływ na efektywność pracy czy stan zdrowia każdej pracującej osoby. Niewłaściwie dostosowane narzędzia pracy mogą przyczynić się do problemów zdrowotnych. Mogę to być problemy z kręgosłupem, złym krążeniem, puchnięciem nóg, a w konsekwencji do dekoncentracji podczas pracy i spadku efektywności. Klawiatura wymagająca zbyt dużego nacisku przy uderzaniu klawiszy spowolni pisanie. Może również prowadzić do schorzeń nadgarstka, czy układu kostnego dłoni. Takich przykładów można byłoby przytaczać wiele. Chillispaces.com kieruje się zasadami, które rekomenduje przy tworzeniu ergonomicznych miejsc pracy:
- dostosowanie stanowiska pracy do możliwości fizyczno-psychicznych osoby pracującej np. w biurze,
- minimalizacja obciążenia psychicznego i fizycznego pracownika. Aby praca była skuteczna, należy dopasować zadania na danym stanowisku pracy do kwalifikacji, możliwości i wydajności pracownika.
- ograniczenie stresu i zmęczenia pracownika. Zbyt duża i nieadekwatna do zajmowanego stanowiska liczba zadań, może być źródłem niepotrzebnego stresu i przytłaczającej presji. Konsekwencją będzie obniżenie koncentracji, a w skrajnych przypadkach nawet może doprowadzić do wypadków w miejscu pracy.
- zapewnienie pracownikowi odpowiedniego oświetlenia, wilgotności pomieszczenia, właściwych narzędzi do wykonywania i zabezpieczenia siebie podczas wykonywania pracy. Przykładowo: ubiór ochronny, kask, rękawiczki, właściwe obuwie, itp.
- okresowe i cykliczne monitorowanie stanowiska pracy pod kątem spełnienia warunków określonych w prawie. Należą do nich – bezpieczeństwo i higiena pracy oraz dbanie o wdrażanie ulepszeń, aby warunki te były optymalne.
Dlatego należy wziąć również pod uwagę rodzaj i specyfikę wykonywanej pracy. Korzystniejsze, z punktu widzenia ergonomii dla pracowników wykonujących pracę twórczą, będzie zapewnienie pomieszczeń indywidualnych. Na stanowiskach, na których wykonywane prace mają mało skomplikowany i rutynowy charakter, bardziej efektywne będę pomieszczenia właśnie typu open space i boksy biurowe.
Różnica między ergonomią koncepcyjną a korekcyjną
Istnieją dwa podejścia do ergonomii. Ergonomia koncepcyjna i ergonomia korekcyjna. Już same nazwy sugerują, na czym ten podział się opiera.
Ergonomia koncepcyjna zakłada wprowadzanie zasad ergonomii już na etapie projektowania stanowiska pracy. Obejmuje m.in. planowanie zagospodarowania powierzchni biurowej, rozmieszczenie mebli, urządzeń technicznych w pomieszczeniu. Na tym etapie zwraca się również uwagę na dopasowanie urządzeń do pracy pracownika. Przykładem może tu być dobór optymalnie wyprofilowanej myszki, podkładki ze specjalnym wzniesieniem na nadgarstek czy klawiatury odpowiednio dobranej do pracy biurowej. Innym przykładem może być dobranie ergonomicznego, właściwie wyprofilowanego krzesła obrotowego, bez którego trudno sobie dziś wyobrazić jakiekolwiek stanowisko pracy w biurze.
Ergonomia korekcyjna ukierunkowania jest na działania zmierzające do poprawy warunków pracy na już istniejących stanowiskach pracy. Polega ona na usunięciu szkodliwych i niekomfortowych czynników pracy, które mają negatywny wpływ na zdrowie pracownika. Przykładowo:
- Modernizacja maszyn i urządzeń, takich jak komputery i kserokopiarki w zakresie optymalnego ich ustawienia. Wszystko po to, aby pracownik bezpiecznie mógł z nich korzystać, minimalizując szkody zdrowotne.
- Dostosowaniu mebli biurowych, w tym bezpośrednio tych, przy których pracownik siedzi (krzesło i biurko) na takie, które będą lepiej dostosowane do warunków fizycznych pracownika.
Ergonomia w praktyce
Wprowadzenie zasad ergonomii w pracy opłaca się każdemu. Niezależnie od tego, jaki jest to rodzaj i charakter wykonywanej pracy ergonomia poprawia komfort życia zawodowego. Dla pracodawcy nie zawsze musi to oznaczać dodatkowe koszty.
Oto kilka zasad stosowanych w praktyce:
- zapewnij pracownikowi ergonomiczne i dostosowane do jego warunków fizycznych krzesło oraz – jeśli to konieczne – podnóżek,
- zadbaj o jakość oświetlenia w pomieszczeniu, aby nadmiernie nie przemęczało oczu,
- utrzymuj czystość pomieszczeń biurowych oraz innych części wspólnych, z których korzystają pracownicy,
- właściwie rozmieść meble biurowe, jak: biurka, komputery i inne sprzęty IT i urządzenia, zgodnie z zasadami ergonomii. Przykładowo: ustaw krzesełka z widokiem na drzwi, a biurka tak, by na ekranach nie odbijało się światło słoneczne,
- pamiętaj o okresowych szkoleniach z zakresu BHP oraz dbania o siebie w miejscu pracy.
Aby ułożenie ciała było optymalne na stanowisku pracy, należy sprawdzić:
- łatwą dostępność materiałów i urządzeń, bez konieczności pochylania lub skrętu tułowia oraz podnoszenia rąk powyżej barku,
- czy rozległość pola pracy jest optymalnie dostosowana do możliwości obsługi niezbędnych urządzeń z jednego miejsca, bez konieczności wykonywania dodatkowych ruchów lub przemieszczania się/ odejścia od stanowiska pracy,
- komfort obserwacji pola pracy.
Praktyczne zastosowanie ergonomii to nie tylko regulowana wysokość biurek czy prawidłowe oświetlenie. Równie ważne jest zachowanie osoby pracującej. Warto robić przerwy w pracy, wstać i się poruszać. Trzymanie głowy w pozycji wyprostowanej, niepochylanie się do przodu, pozwoli uniknąć nam np. „wdowiego garba”. Ruch ciała na krześle podczas pracy, prawidłowo wpływa na nasz organizm. Szacunek i wyrozumiałość dla innych pracujących w biurze, może być idealnym punktem wyjścia do ergonomicznego miejsca pracy.
Artykuł partnerski
Korekta tekstu: Katarzyna Słomska