Jak przekuć kryzys w zysk, czyli moc naszych wyborów

kryzys
W języku starogreckim „kryzys” oznacza wybór, walkę, zmaganie się oraz przełom – nagłe, niespodziewane zdarzenie. Czym jest dzisiejszy kryzys dla każdego człowieka – szansą czy zagrożeniem? Jak radzić sobie z kryzysem i przekuć go w zysk? | Sylwia Plona-Zduńczyk

Żyjemy w świecie nieustannych zmian, w tym także sytuacji kryzysowych. Już Heraklit mawiał, że jedyną stałą rzeczą we wszechświecie jest zmiana. Ostatnie miesiące pokazały całemu światu, że nic nie jest stałe i jednoznaczne, jednocześnie powodując u niektórych z nas zachwianie poczucia bezpieczeństwa i stan zagrożenia w różnych aspektach życia. Czym jest dzisiejszy kryzys dla każdego człowieka – szansą czy zagrożeniem? Jak radzić sobie z kryzysem i przekuć go w zysk? Dlaczego warto szukać rozwiązań na wielu płaszczyznach?

Kryzys wczoraj i dziś

W języku starogreckim „kryzys” oznacza wybór, walkę, zmaganie się oraz przełom – nagłe, niespodziewane zdarzenie. Łączy się on również z presją czasu, a także koniecznością podejmowania decyzji i wyborów. Z jednej więc strony kojarzy się z trudnościami, negatywnymi przeżyciami, z drugiej natomiast – może okazać się potencjałem i szansą na zmianę, poprawę sytuacji i rozwój.

W kontekście psychologicznym kryzys odnosi się do tego, w jaki sposób reagujemy na zderzenie się z trudnym, niespodziewanym wydarzeniem i jakie nadajemy mu znaczenie. To, jak postrzegamy rzeczywistość, zależy od wielu czynników – naszych indywidualnych cech osobowości, temperamentu, doświadczeń i wyuczonych metod radzenia sobie w podobnych sytuacjach. Kryzys psychologiczny ma miejsce wtedy, gdy sprawdzone, dostępne nam sposoby radzenia sobie z taką sytuacją nie sprawdzają się, są niewystarczające. Doświadczamy wówczas zaburzenia wewnętrznej równowagi emocjonalnej, silnego, długotrwałego stresu, uczucia przeciążenia, impasu, a w konsekwencji – istotnego pogorszenia codziennego funkcjonowania.

Rodzaje kryzysu

Psychologowie L.M. Brammer i G. MacDonald, badając okoliczności, które mogą powodować wystąpienie kryzysu, stworzyli klasyfikację czterech ich rodzajów: kryzysy egzystencjalne, rozwojowe, sytuacyjne i środowiskowe.

Kryzysy egzystencjalne pojawiają się w przełomowych momentach życia, często nieodnoszących się do jakichkolwiek konkretnych zdarzeń. Dotyczą konfliktów wewnętrznych, dylematów moralnych, przekonań związanych np. z wyznawanymi wartościami, wiarą. Wywołują poczucie bezcelowości, braku sensu czy zmarnowania jakiegoś okresu w życiu. Mogą się także odnosić do kryzysu wieku średniego.

Kryzysy rozwojowe dotyczą naturalnych przemian w życiu człowieka. Związane są z przechodzeniem poprzez kolejne fazy rozwoju – dzieciństwa, dojrzałości i starości – i mierzeniem się na poszczególnych etapach z różnymi rozterkami i wyzwaniami. Mogą dotyczyć przystosowania się do nowej roli, np. w czasie ślubu, narodzin dziecka, zmiany pracy, awansu czy przejścia na emeryturę, lub poczucia żalu i straty.

Kryzysy sytuacyjne powodowane są nagłymi, niespodziewanymi sytuacjami, będącymi poza naszą kontrolą i na które nie mamy żadnego wpływu. Choroba, wypadek, utrata pracy lub majątku, zdrada, śmierć kogoś bliskiego, rozstanie czy rozwód mogą spowodować silny wstrząs i długotrwały stres.

Kryzysy środowiskowe pojawiają się na skutek katastrof naturalnych (trzęsień ziemi, powodzi, huraganów, epidemii) lub sytuacji powodowanych przez ludzi (zaniedbań, wojen czy kryzysów gospodarczych).

Kryzys jako szansa

Kryzys nie wybiera – może dotknąć każdego z nas, niezależnie od statusu społecznego, wielkości portfela czy odporności psychicznej. Jednakże każdy inaczej będzie go przeżywał i reagował na trudną sytuację. Kiedy doświadczamy kryzysu, stajemy na rozdrożu i musimy wybrać, w którą stronę ostatecznie pójdziemy.

Kryzys może wywołać wiele negatywnych konsekwencji w postaci poważnych powikłań zdrowotnych, szczególnie jeśli ma charakter długotrwały. Jednak warto zauważyć, że możemy go odbierać nie tylko jako zagrożenie, lecz także jako szansę. Daje on nam możliwość osobistego rozwoju, może być nadzieją na wyjście z niewygodnej sytuacji, impulsem do poszukiwania nowych strategii i rozwiązań, sposobnością do nabycia nowych umiejętności radzenia sobie, a przy okazji – na zmianę starych, niekiedy niefunkcjonalnych przekonań czy celów w życiu. Często zdarza się, że osoby, które doświadczyły załamania, weryfikują swój system wartości, umacniając osobiste poczucie sensu i celowości życia.

Stąd też praca z klientami przeżywającymi kryzys polega między innymi na poszukiwaniu potencjału, jaki niesie ze sobą to zjawisko. Przyjrzeniu się trudnej sytuacji z różnych perspektyw, rozpoznaniu towarzyszących jej emocji i znalezieniu sposobów na poradzenie sobie z nimi. Poszukiwaniu rozwiązań i opcji oraz wyciągnięciu wniosków, na których buduje się odwagę, wewnętrzną moc, pewność siebie i poczucie sprawczości do kreowania nowej rzeczywistości oraz podejmowania kolejnych wyzwań.

Doświadczenie kryzysu może okazać się doskonałą okazją do zmiany i szansą na to, aby odnaleźć sens i radość życia.


Sylwia Plona-Zduńczyk

Mentorka kariery i autentycznego przywództwa

Konsultantka i trenerka biznesu

Akredytowany coach (ACC ICF)

Dyrektor HR z wieloletnim doświadczeniem w zarządzaniu zespołami, rekrutacji oraz budowaniu strategii i rozwiązań personalnych w różnych branżach.

Ambasadorka „Akademii Kobiecej Przedsiębiorczości”

KONTAKT

Redakcja

Business Intelligence

Wydawca

Marshal Academy Sp. z o.o

Zapisz się do newslettera

Headline

Never Miss A Story

Get our Weekly recap with the latest news, articles and resources.