Odporność psychiczna to umiejętność skutecznego radzenia sobie z wyzwaniami, stresem i presją. To zdolność do panowania nad emocjami, kontrolowanie własnych odczuć i reakcji niezależnie od sytuacji, w jakiej się znaleźliśmy. Ważne jest, aby zrozumieć, że wytrzymałość psychiczna niekoniecznie jest siłą, a wrażliwość psychiczna niekoniecznie jest słabością. Jak zwiększyć swoją odporność psychiczną? Co robią osoby silne psychicznie? Czym jest test MTQ48 i dlaczego warto go zrobić?
Jak zwiększyć swoją odporność psychiczna?
To jedno z tych pytań, które niejednokrotnie sobie zadajemy. Często nie ma na nie prostej odpowiedzi. Pytanie wraca jak kołowrotek myśli z różnymi przykładami sukcesów i porażek, upominając się o kolejne wyjaśnienia.
Naturą uczenia się, jest wychodzenie ze strefy komfortu, odkrywanie nowych pomysłów i rozwijanie nowych umiejętności. Może być to wyzwaniem, a zatem będzie wymagać od nas odporności psychicznej. Dwie osoby nie będą miały tego samego wzorca odporności psychicznej lub wrażliwości na czynniki przedstawione powyżej. Zatem — nie ma dwóch takich samych osób, którzy zareagują na pozyskiwanie wiedzy i doświadczanie w ten sam sposób. Jeśli zignorujemy nasze mentalne mocne i słabe strony, prawdopodobnie przyjmiemy podejście „jeden rozmiar dla wszystkich”, które ma wiele ograniczeń. Jeśli jednak, zamiast tego będziemy w stanie zrozumieć i wykorzystać swoje mocne strony oraz, co ważne, zbudować na ich podstawie samoświadomość, mamy bardzo duże szanse na zoptymalizowanie procesu i byciu odpornym psychicznie człowiekiem.
– wyjaśnia Paulina Sawa, właściciel KPP Usprawniamy Biznes, Coach, Mentor, Certyfikowany Trener FRIS, MTQPlus, ILM72
Poczucie własnej wartości, cel i gotowość do podjęcia wysiłku są ważnymi czynnikami sukcesu. Podobnie jak zdolność radzenia sobie z niepowodzeniami i przeciwnościami losu. Wszystko to znajduje odzwierciedlenie w czynnikach Kontroli i Zaangażowania ramy odporności psychicznej. Pozytywność to kolejna ważna cecha rozwijająca odporność psychiczną, którą opisują czynniki Wyzwanie i Pewność siebie. Kiedy się jest gotowym i chętnym do stawienia czoła nowym i nieoczekiwanym wyzwaniom z pozytywnym nastawieniem, to znacznie szybciej przeciwstawiamy się trudnościom. Ramy odporności psychicznej pozwalają zrozumieć, dlaczego niektórym coś idzie łatwiej, a innym trudniej. Budowanie odporności psychicznej może zapewnić osiągnięcie sukcesu w biznesie i życiu prywatnym. – dodaje Paulina Sawa.
Odporność psychiczna w życiu i biznesie
Jedną z kluczowych umiejętności, którymi wyróżniają się osoby odnoszące sukces w biznesie, jest odporność psychiczna. Rozumiana jest ona jako umiejętność skutecznego radzenia sobie z wyzwaniami, stresem i presją. Określa sposób reagowania na trudności. U podstaw tej koncepcji znajdują się takie czynniki, jak determinacja, motywacja, zaangażowanie i umiejętność mobilizowania swojego potencjału.
Jak wynika z badań, osoba cechująca się wysokim stopniem odporności psychicznej, osiąga lepsze wyniki, niż znajdujący się na drugim biegunie wrażliwiec. Odporność psychiczna koreluje z różnymi obszarami w naszym życiu zawodowym i prywatnym.
Osoby silne psychicznie świadomie kontrolują swoje emocje i nie podejmują działań pod ich wpływem. Osoby te wyciągają lekcje z niepowodzeń oraz z wcześniejszych doświadczeń. W związku z tym łatwiej sobie radzą z życiowymi zmianami i napotykanymi trudnościami. Zachowując emocjonalny dystans, nie przekraczają społecznie akceptowanych granic. Stawiają siebie na równi z innymi, śmiało broniąc swoich potrzeb, praw i oczekiwań. Osoby silne psychicznie mają poczucie kontroli nad swoim życiem. Planują swoja przyszłość, nie licząc na szczęśliwe zrządzenia losu. Wcale nie oznacza to, że nie napotykają na swojej drodze przeszkód i wyzwań. Miewają również słabsze dni. Jednakże nie poddają się obniżonemu nastrojowi zbyt długo, doceniając otaczające je okoliczności i możliwości.
– wyjaśnia Beata Bikowska, BUSINESS COACH & WELLBEING EXPERT
Pomaga przedsiębiorcom podnosić dobrostan w ich organizacjach, zwiększać zaangażowanie pracowników i poprzez to podnosić dochody.
Jak zwiększyć swoją odporność psychiczna?
Czym jest test MTQ48 i dlaczego warto go zrobić?
Coraz częściej w internecie pojawiają się testy i arkusze online dotyczące badania odporności psychicznej. Cieszą się one dużą popularnością, gdyż umożliwiają uzyskanie informacji, których wcześniej o sobie nie znaliśmy. Upoważnione do ich przeprowadzania i analizowania są osoby, które posiadają wiedzę, umiejętności oraz certyfikację.
Beata Bikowska wyjaśnia — Test MTQ48 to narzędzie opracowane przez prof. P. Clougha i D. Strycharczyka, które ułatwia pomiar naszej odporności psychicznej. Opisuje ono sposób myślenia, który przyjmuje każda osoba we wszystkim, co robi i jest ściśle związany z cechami, takimi jak charakter i odporność. MTQ48 składa się z 48 pytań i opiera się na 4 filarach:
- Wyzwanie – Challange,
- Poczucie wpływu – Control,
- Zaangażowanie – Commitment,
- Pewność siebie – Confidence.
Wypełniając test MTQ48, mierzysz swoje mocne i słabe strony w każdym z 4 filarów, by następnie podjąć niezbędne działania, rozwinąć oraz poprawić swoją wytrzymałość psychiczną. Szczegółowy opis badania MTQ48 przeczytasz już niebawem na naszym portalu.
Komentarz ekspercki
Kiedy słyszymy, że odporność psychiczna jest cechą osobowości, w ślad za tym pojawia się pytanie, czy w takim razie się z nią rodzimy, czy też można się jej w ciągu całego życia nauczyć? Dobra wiadomość jest taka, że odporność psychiczna jest jak mięsień, który można wytrenować.
Co więc robić, by być jak „wańka-wstańka”, która kiedy się ją potrąci, traci równowagę, ale po chwili odnajduje punkt ciężkości i znów stoi prosto? Jak się podnieść i pozbierać w trudnej dla siebie sytuacji, klęsce, zmartwieniu czy chorobie?
Nie oznacza to, że osoba odporna psychicznie ignoruje i wypiera trudności, patrzy na nie przez tzw. różowe okulary. Przeciwnie — pojawiające się uczucie smutku, przygnębienia, lęku i bólu traktuje jak część życia, którą trzeba po prostu zaakceptować i przetransformować. Dopiero wtedy, kiedy zbuduje się taki fundament, można podjąć dalsze konstruktywne działania.
Jak zwiększyć swoją odporność psychiczna?
Badania nad odpornością psychiczną, prowadzone od lat 90-tych, pozwoliły ustalić zestaw siedmiu umiejętności, które pozwalają człowiekowi, pomimo kryzysu, problemów zdrowotnych, zawodowych, rodzinnych, partnerskich czy finansowych, umieć się regenerować. Są to: optymizm, akceptacja, poszukiwanie rozwiązań, porzucenie roli ofiary, świadomość odpowiedzialności, budowanie kontaktów i planowanie przyszłości. Jak więc je odkryć, nazwać i zacząć stosować w życiu? Na początek trzeba się zatrzymać, dać sobie czas na zbudowanie wewnętrznej świadomości, znalezienie odpowiedzi na pytania: kim jestem, co jest dla mnie ważne, po co i do czego dążę, jaki jest cel moich działań, czemu to służy? Te i inne pytania zadane przez profesjonalnego coacha, psychoterapeutę, psychologa oraz jego nieoceniająca obecność pomogą zrozumieć siebie i jednocześnie rozpoznać te umiejętności, świadomie je stosować i w konsekwencji wzmocnić wewnętrzną siłę.
Odporność psychiczna wspiera nas w skutecznym działaniu w warunkach presji, a nie tylko w tym jak przetrwać. Pozwala nam zrozumieć odmienne reakcje ludzi na podobne lub te same stresory, naciski i wyzwania. Optymistyczne jest to, że jest cechą uniwersalną i każdy ma do niej dostęp.
Szefowa Działu Psychologia w redakcji Business Intelligence
Mentorka kariery i autentycznego przywództwa, konsultantka i trenerka biznesu, akredytowany coach (PCC ICF), psychoterapeutka w procesie szkolenia, dyrektor HR z wieloletnim doświadczeniem w zarządzaniu zespołami, rekrutacji oraz budowaniu strategii i rozwiązań personalnych w różnych branżach.