Żyjemy w bardzo dynamicznych czasach. Jesteśmy przepracowani, wciąż za czymś gonimy. W tym całym biegu tracimy satysfakcję z wykonywanej przez nas pracy. Te same obowiązki stają się coraz bardziej wyczerpujące, aż w końcu dopada nas wypalenie zawodowe. Ale czym tak naprawdę jest wypalenie zawodowe? Jak je pokonać? A jak jemu zapobiec?
Co to jest wypalenie zawodowe?
Wypalenie zawodowe jest to zespół objawów, wywołanych przez narażenie na ciągły i długotrwały stres w miejscu pracy oraz uczucie wyczerpania fizycznego i psychicznego. To zjawisko zagraża wszystkim, w każdym zawodzie. Natomiast w grupie największego ryzyka znajdują się osoby wykonujące pracę wymagającą intensywnych kontaktów międzyludzkich. Są to takie zawody jak np.: lekarze, pielęgniarki, nauczyciele, psycholodzy. Co więcej na wypalenie zawodowe bardziej narażone są osoby, które na początku pracy były najbardziej zmotywowane i ambitne.
Przyczyny i objawy wypalenia zawodowego
Przyczyny
Jest wiele czynników prowadzących do wypalenia zawodowego. Jednym z nich jest zbyt duża ilość obowiązków, zbyt trudnych lub źle wynagradzanych. Tak samo jak brak sukcesów zawodowych, co prowadzi do utraty nadziei i pogarsza samoocenę pracownika. Wypaleniu sprzyja także brak satysfakcji z pracy, przepracowanie, czy tendencję do nadmiernej rywalizacji.
Objawy
Objawami wypalenia zawodowego są między innymi brak motywacji i satysfakcji z wykonywanej pracy. Stajemy się przytłoczeni wszystkimi obowiązkami i przestajemy dawać sobie z nimi radę. Możemy zaobserwować znaczny spadek efektywności, rosnącą niechęć do klientów, czy pacjentów oraz ogromne wyczerpanie psychiczne i fizyczne po pracy. Samoocena pracownika spada, przestaje on wierzyć w siebie i swoje umiejętności oraz może zobojętnieć na potrzeby innych pracowników.
Wypalenie zawodowe: jak je zwalczyć?
W przypadku gdy wypalenie zawodowa nas dopadnie należy nie wstydzić się i skorzystać ze specjalistycznej pomocy. Konsultacja psychiatryczna, czy psychoterapia to dobre rozwiązanie w takim momencie. Musimy być świadomi, że czasami potrzebujemy pomocy innych w pokonaniu swoich problemów. Ważnym elementem jest również nauka radzenia sobie ze stresem oraz poznanie technik asertywnych. Jeśli to możliwe, możemy przemyśleć zmianę pracy, stanowiska lub godzin pracy. Warto też zmienić system motywacji, tak aby był dostosowany do oczekiwań i potrzeb pracowników.
Jak zapobiec wypaleniu?
Świadomość zagrożenia
Ważna jest już sama świadomość istniejącego zagrożenia. Tak samo jak symptomów, które mogą wskazywać na wypalenie zawodowe oraz istniejących formach pomocy. Dzięki temu będziemy w stanie szybciej zidentyfikować problem oraz podjąć odpowiednie kroki, aby uzyskać pomoc i temu zapobiec.
Zdrowy tryb życia
Oczywiście tak jak przy wszystkich innych problemach związanych z naszą psychika, jak i fizycznością ważne jest ogólne dbanie o swój stan zdrowia. Zachowanie zdrowego trybu życia polepsza nasze samopoczucie i zwiększa odporność. Tak samo ważne jest zachowanie work-life balance, aby odpowiednio rozdzielać to co dzieje się w pracy i w domu. Dzięki temu będziemy spokojniejsi, silniejsi i szczęśliwsi co zmniejszy ryzyko wypalenia.
Walka ze stresem
Stres to ogromne zagrożenie dla zdrowia. Dlatego powinniśmy starać się jak najczęściej go unikać. Przydadzą się tu przeróżne metody radzenia sobie ze stresem w pracy. Realistycznie patrzmy na nasze możliwości i nie bierzmy zbyt wiele na siebie. Zawsze włóżmy trochę więcej wysiłków w działania, które choć trochę będą mogły zredukować potencjalny stres w przyszłości, tak aby opuszczać prace i do niej wracać ze spokojną głową.
Specjalistyczna pomoc
Jeśli zauważysz jakiekolwiek symptomy lub po prostu będziesz czuł że coś jest nie tak nie bój się iść po pomoc do specjalistów. Pomoc psychologiczna, czy terapeutyczna nie jest powodem do wstydu. Czasami potrzebujemy osoby z zewnątrz by pomogła nam zwalczyć to, co tak utrudnia nam funkcjonowanie. Pamiętajmy też o tym, że każdy z nas jest inny i potrzebuje innej metody rozwiązania tego samego problemu. Dlatego tak ważne jest podejście indywidualne w zapobieganiu, jak i leczeniu.
Wypalenia zawodowego nigdy nie należy lekceważyć. W najbardziej skrajnych przypadkach, zaniedbanie tego tematu może doprowadzić do tragicznych sytuacji, w których ucierpi sam pracownik lub klient, czy pacjent. Krokiem w dobrą stronę jest już sama świadomość o istnieniu tego problemu oraz wyzbycie się bezsensownego wstydu podczas sięgania po specjalistyczną pomoc. Skutecznie zapobiegając wypaleniu będziemy mogli cieszyć się latami pracy ze spokojniejszą głową.
Autor: Zuzanna Wierzchowska | Fot. Pexels