Porażka jest wpisana w nasze codzienne życie, ale nie jest przyjemna i stąd staramy się jej za wszelką cenę uniknąć. Często ponad swoje siły. Tak się dzieje już od najmłodszych lat, gdy walczymy o dobrą ocenę w szkole, aby być pochwalonym i docenionym. W dorosłym życiu etykietowanie na podstawie odniesionych niepowodzeń utrudnia nam konstruktywne radzenie sobie z porażkami. Jak poradzić sobie z porażką? W jaki sposób porażkę zamienić w sukces? Jakie działania pozwalają przezwyciężyć porażkę? Wyjaśnia Marlena Ewa Kazoń, psychoterapeuta
Jak porażkę zamienić w sukces?
Etykietkę „nienadającego się do wielu rzeczy” czy „przegranego” możemy otrzymać od drugiej osoby, ale możemy też przyznać ją sobie sami. Bez względu na to, jak wielkiej doświadczyłeś katastrofy w przeszłości, trzeba sobie jasno powiedzieć –
Porażka nie jest stanem trwałym i permanentnym.
Z pewnością konsekwencje niektórych porażek mogą być długotrwałe i bolesne, ale o tym, jak będzie wyglądało Twoje życie po porażce, w bardzo dużym stopniu decydujesz Ty sam.
Czym jest porażka?
Porażka to konieczny etap na drodze do uczenia się i niezbędny element sukcesu. Mówi się, że porażka jest wręcz wpisana w sukces. Nie możesz osiągnąć czegoś znaczącego, jeśli nie poprzedzi go wcześniej pasmo niepowodzeń.
Strach przed porażką hamuje nasze zamierzenia i blokuje stawianie ambitnych celów. Ludzie obawiają się podejmowania nowych wyzwań, próbowania całkiem nowych aktywności, podejmowania nowej pracy, bo boją się popełnienia błędu, ośmieszenia, odrzucenia, niskiej oceny ich kompetencji i zdolności.
- Czy zdarzyło Ci się kiedykolwiek, że przewidywane niepowodzenie spowodowało, że nie podjąłeś próby?
- Może nie podjąłeś poszukiwania nowej pracy?
- Nie poszedłeś na rozmowę kwalifikacyjną?
- Nie podjąłeś się realizacji projektu, w którym nie miałeś wystarczającego doświadczenia?
- Odrzuciłeś tęsknotę swojego serca, aby odnaleźć spełnienie i radość w pracy?
Warto przyjrzeć się, jakie mamy wewnętrzne wzorce radzenia sobie z lękiem przed porażką, co za tym lękiem stoi, co słyszymy, gdy mierzymy się z tym lękiem, dlaczego się boimy.
Jakie działania pozwalają przezwyciężyć porażkę?
Aby móc skutecznie poradzić sobie z porażką, musimy podjąć konkretne działanie. Zastanów się i odpowiedz na kilka pytań:
Co mówisz sobie w chwili niepowodzenia? Jakie emocje się w Tobie wtedy pojawiają? Co czujesz w ciele? Czy towarzyszy Ci złość i gniew?
A może obarczasz winą innych? Zaprzeczasz zaistniałej sytuacji? Kreujesz w nieskończoność możliwe scenariusze, jak można było do klęski nie dopuścić? Ogarnia Cię smutek i tracisz energię do życia? Wtedy pojawia się w nas żal po stracie, z którego nie potrafimy wyjść i żyjemy w ciągłej porażce oraz ciągłym poniżaniu siebie przez życie w porażce.
Za porażkami mogą stać różne mechanizmy i nie każda porażka porażce równa. Przyczyna porażki niekoniecznie jest zależna od nas. Przykładowo to może być spóźnienie pociągu, gdy jedziemy na rozmowę kwalifikacyjną, nagła choroba uniemożliwiająca pracę, odrzucenie oferty przez ważnego klienta czy decyzja zarządu lub innej osoby, na którą nie miałeś wpływu.
Jak poradzić sobie z porażką?
Porażka może być bardzo dotkliwym doświadczeniem i z tego powodu najbardziej naturalnym zachowaniem jest uciekać od tego tematu, jeśli stał się naszym udziałem. Im bardziej wypieramy i unikamy zmierzenia się z trudnym doświadczeniem i rozpracowania go, tym problem bardziej narasta. Bardzo ważne jest, aby przepracować porażkę, oznacza to wejście w głąb, przyjrzenie się przyczynom zaistniałej sytuacji, najlepiej z różnych możliwych stron.
Jak rozpracować porażkę, aby faktycznie przyniosła pomoc, a nie paraliż?
Warto wejść w buty drugiej osoby i spróbować konkretnie zobaczyć, na co lub na kogo to negatywne zdarzenie miało wpływ. Nawet jeśli to będzie dla Ciebie mocno niekomfortowe, przyjrzyj się czynnikom, które zależały od Ciebie w tej sytuacji. Gdzie mogłeś zareagować inaczej? Jak mógłbyś uniknąć błędu? Co stoi za tą sytuacją – dlaczego popełniłeś błąd? Co leżało poza Twoją kontrolą? A gdzie dopuściłeś się zaniedbania, nie zrobiłeś czegoś, co w tamtej sytuacji potrzeba było wykonać?
Bardzo jest ważne, aby przyglądać się faktom i unikać negatywnych, destrukcyjnych myśli typu “Jestem do niczego” (etykietowanie). “Zawsze muszę zawalić” (nadmierna generalizacja). “Teraz to już koniec” (katastrofizacja), itp.
Jak rozpracować porażkę?
Warto zastanowić się, czego uczy Cię ta porażka. Co możesz zmienić w swoim zachowaniu, żeby na przyszłość nie popełnić podobnego błędu? A może wręcz, co potrzebujesz zacząć robić, czego nie robiłeś do tej pory. Jak możesz częściej doświadczać porażek i zmieniać siebie? Jaką osobą się stajesz, dzięki poniesionej klęsce? W czym porażka może Cię wzmocnić?
Rozpracowywanie porażek i uczenie się na podstawie faktów może przyczynić się rozwijania naszej tożsamości.
Dzięki aktywnemu radzeniu sobie z porażkami uczymy się pokory, wytrwałości oraz wzmacniamy swoją odwagę. Otwierając się na porażkę, podejmujemy działanie i dowiadujemy się, jacy jesteśmy, czego się obawiamy i jak możemy lepiej radzić sobie z samymi sobą.
Jak poradzić sobie z porażką
Artykuł autorstwa:
Czytaj więcej:
- Edukacja poza szkołą. Czy nauczanie domowe to dobry pomysł?
- Wizjonerka na miarę Da Vinci | Wywiad z Renatą Kamienik
- Jak dbać o zdrowie psychiczne i odporność ekonomiczną? | Otwarcie Centrum Strefa Life
- Emocje w życiu człowieka
- Anglistka z Krakowa | Justyna Cooper